HOUSE FLY –MUSCİDAE (KARASİNEKLER)

HOUSE FLY – MUSCİDAE (KARASİNEKLER)
Karasinekler tam başkalaşım geçirmek suretiyle hayat döngülerini tamamlamaktadırlar. Hayat döngülerinde yumurta, larva, pupa ve ergin olmak üzere dört evre bulunur. Kışı, gübre yığını gibi korunaklı yerlerde larva ya da pupa halinde geçirirler. Sıcak yaz koşulları karasinek gelişimi için en uygun koşulları sunmaktadır ve uygun koşullar altında bir hafta içerisinde gelişimini tamamlayıp döl verecek hale gelebilmektedirler. Bir yaz içerisinde toplam 10–12 nesil verebilmektedirler.

Yumurtalar genellikle çürümekte olan ortamlar ile gübrelik alanlara bırakılmaktadır. Bırakılan yumurta sayısı, dişinin fizyolojisine ve vücut büyüklüğüne, dolayısıyla da larva halindeyken ne kadar iyi beslendiğine bağlı olarak 2000’e kadar çıkabilmektedir.
Yumurtalar beyaz renkte olup yaklaşım 1 mm uzunluğundadır. Küçük kümeler halinde tek tek bırakılmaktadır.
Yumurta süresi, ortam şartlarına göre birkaç saat ile birkaç gün arasında değişmektedir.
Çürüyen organik materyaller üzerine bırakılan yumurtalardan saatler içerisinde larva çıkışı olur. Larvalar pek çok türde olduğu gibi ince, krem renginde ve ayaksızdır. Uzunluk 3 ile 9 mm arasında değişmektedir. Toplam üç adet larval evre bulunmaktadır. Hızla gelişerek üçüncü larva evresine gelen tam olarak büyümüş larvanın uzunluğu 8 ile 12 mm arasında değişmektedir. Larva gelişimi minimum üç gün ile birkaç hafta arasında sürebilir. Bu durum sıcaklık, besin çeşidi ve besinin kalitesine göre değişir. Larva gelişimi sırasında nem de büyük rol oynar
Uygun ortamlarda yumurta+larva dönemi 7 günde tamamlanmaktadır. 2 ile 10 gün arasında sürede larvadan ergine dönüşüm gerçekleşir.
Sıcaklığa bağlı olarak yumurtalar 6–42 gün arasında ergine ulaşmaktadır. Yaşam uzunluğu genel olarak 3 hafta civarında olsa da, erginler soğuk koşullarda üç aya kadar yaşayabilmektedir.
İki kuşak arası sıcaklığa bağlı olarak 2–3 hafta sürer. Subtropikal kuşakta bulunan ülkemizde gelişme döneminin başlangıcından itibaren yılda 8–10 kuşak verebilmektedir.
Doğal koşullarda ergin dişi nadiren beş defadan fazla yumurtlamakta ve her bir yumurta bırakışta ortalama 120–130 yumurta bırakabilmektedir.
Dişi ve erkek; her türlü insan besini, çöp, artık madde ve hayvan gübresi ile beslenebilir. Ağız parçaları nedeni ile besini sıvı olarak almak zorunda olan erginler için su çok önemli bir yere sahiptir. Erginler su yokluğunda 48 saatten fazla yaşayamazlar. Ergin birey günde iki veya üç kez besin alımı yapar. Gün boyu aktif olan bireyler beslenme ve çiftleşme faaliyetlerini gündüz yapıp geceleri dinlenirler. Birey sayıları, bulunduğu bölgedeki beslenme alanları ile güneşli saatler, sıcaklık ve neme göre değişebilir. 20-270C sıcaklıkta yoğun olarak bulunurlar. 45 0C’nin üzeri ve 10 0C’in altında görülmezler. Yumurtlama, eşleşme, beslenme ve uçma 15 0C’in altında durur. 35 ile 45 0C arasında dinlenmeyi tercih eden bireyler, düşük sıcaklıklarda ergin ya da pupa halinde dormant olarak kalabilir. Dağılımlarını ışık, sıcaklık, nem, yüzey rengi ve yapısı belirler. Lokal dinlenme alanlarının ve dağılım yüzeylerinin bilinmesi bunların kontrolünde önemli başarılar sağlayabilir.
Rahatsız edici özelliklerinin yanı sıra hastalık yapıcı çeşitli organizmaları da taşımaktadırlar. İnsanda ve hayvanlarda hastalık yapan 100’den fazla patojen organizmayı taşıdıkları rapor edilmiştir. Bu patojen organizmalar arasında tifo, kolera, salmonellozis, şigellosis, kolienteritis, Aujesky hastalığı, ayak ve ağız hastalıkları, mikobakteri enfeksiyonları, dizanteri, verem, antraks, trakoma, keratokonjuktivit (pempe göz), ishal, poliomiyelit, sığır rinotraketizi, cüzam etkenleri, kronik ve akut mastitis, parazitik kurtlar, Campylobacter, gastroenteritis virüsü sayılabilir.
Karasinekler, insan besinleri ve pis maddeler üzerinden beslendiğinden hastalıkların hızla yayılmasına neden olur. Beslenme veya yüzeyde hareket etme sırasında hastalık etmenlerini üzerlerine veya beslenme aktivitesi ile midesine alırlar. Yüzeyinde toplanan hastalık etmenleri birkaç saat içerisinde ölürken, midesine aldığı etmenler birkaç gün yaşayabilir. Taşınım sineğin insanlar veya onların besinleri ile tekrar temas ettiğinde olur.
Bazı hastalıkların mekanik vektörü olmaları, yüksek üreme potansiyeline sahip oluşları, bulundukları ortamın kontaminasyonuna neden olmaları, yüksek uyum yetenekleri nedeniyle kozmopolit özellik göstermeleri ve dünyanın her tarafında bulunmaları nedeni ile bu canlının kontrolünde yoğun insektisit kullanılmaktadır. Çok hızlı kuşak atlaması ve yüksek uyum yeteneğine paralel olarak çok hızlı direnç geliştirme özelliğine sahip olan karasinek, direnç konusu ile ilgili özellikle direnç mekanizmalarının anlaşılması için üzerinde yoğun olarak çalışılan bir türdür