LAĞIM FARESİ (Rattus norvegicus) (kahverengi sıçan): Ergin Norveç sıçanı, kuyruğu hariç ortalama 26 cm boyunda ve 500 g ağırlığındadır. Kuyruk uzunluğu baş ve gövde boyundan birkaç cm daha kısadır. Küt burunlu, küçük kulak ve gözlere sahip, kaba tüyleri kahverengi siyah, karın bölgesi gri beyaz arası bir renktedir. Norveç sıçanı daha çok binaların dışında nehir kenarları, demiryolu boyunca toprak altında, çöp yığınları ve beton altında yuva yaparlar. Erginlerin dışkıları iki ucu küt kapsül şeklinde ve 20 mm kadar uzunlukta olabilir. Norveç sıçanı 2-5 ayda ergin hale gelir ve 6-12 ay yaşarlar. Gebelik 3 hafta sürer. Bir batında 7-8 yavru doğurur ve yılda 3-6 döl verebilirler. Güçlü koku ve işitme duyularına sahiptiler. 12 mm den büyük bir aralıktan kolayca geçebilirler.

Çatı FARESİ (Rattus Rattus) (siyah sıçan): Ergin Çatı sıçanı, kuyruğu hariç yaklaşık 22 cm boyunda ve 300 g ağırlığındadır. Kuyruk uzunluğu baş ve gövde boyundan birkaç cm daha uzundur. Sivri burunlu, Norveç sıçanıyla karşılaştırıldığında daha iri kulak ve gözleri olup, kahverengi veya siyah tüylere sahiptir. Çok iyi tırmanıcıdırlar. Bina içlerinde ve altında, çöp ve odun yığınları içinde yaşarlar. Erginlerin dışkıları Norveç sıçanı dışkıları ile karşılaştırıldığında sivri uçludur. Çatı sıçanı 4 ayda ergin hale gelir ve ortalama bir yıl yaşarlar. Bir batında 4-8 yavru doğurur ve yılda 4-6 döl verebilirler. 12 mm den büyük bir aralıktan kolayca geçebilirler.

Zararları

Dışkı, idrar ve kıllarıyla yiyecekleri bakterilerle kirleterek insanlara tifo, dizanteri, Salmonelosis gibi hastalıkları bulaştırır, insan sağlığı için ciddi bir tehlike oluştururlar. Kemirgenler insanların evlerini, işyerlerini istila eder, eşyalarına zarar verir, yiyeceklerine saldırır, yiyebileceğinden çok daha fazla miktarda yiyeceği kontamine eder ve bu ürünlerin imhasına yol açarak ekonomik kayıplara sebep olurlar. Fareler dişlerini düzenli olarak törpüleme ihtiyaçlarından dolayı , ip, elektrik kablosu vb cisimleri çiğner, yangınlara yol açabilir, gaz ve su borularına da zarar verirler, iş kayıplarına sebep olurlar.

Entegre Kemirgen Mücadelesi

Fiziksel kontrol yöntemleri

Fareler çok belirsiz iz (dışkı veya kemirme izi) bıraktıkları için, bina içinde tavan ve çatı araları, pervaz araları, duvarlardaki delikler, yağmur suyu boruları ve benzeri yerlerin dikkatle araştırılması gerekir. Bina dışında ise; toprak yığınları, çöp konteynerleri civarı, saman yığınları, su kanalı olarak kullanılan yerlere bakılmalıdır. Giriş noktaları tespit edildikten sonra uygun tekniklerle kapatılmalıdır.

Kimyasal kontrol yöntemleri

Günümüzde akut zehirlerin yerini, hedef dışı canlılara yüksek güvenlikte olmaları dolayısıyla antikoagulant rodentisitler almaktadır. Etkileri akut zehirlere göre birkaç gün geç başlamakta, ancak kazara alımlarda Vitamin K1 ile tıbbi müdahale imkanı bulunmaktadır.

Yem koyulacak yerlerin belirlenmesi

Bunun için kullanılan teknik, sıçan ve fareler için değişiktir.

Sıçanlar: Yem seçiminde oldukça muhafazakardır. Yemi bulup yemeye başladıktan sonra buna devam edeceklerdir. Önemli olan sürekli yemlendikleri yerle yuvalarının arasında bir yere yemi koyabilmektir. Yiyecek maddesinin bol olduğu yerlerde (kümesler, değirmenler, tahıl depoları ve benzerleri) yapılacak yuva tespitleri çok önemlidir.

Fareler: Çok araştırıcı ve değişik yem çeşidi arayan bir türdür. Hassas bir kapanla peynir parçası olmadan dahi yakalanabilirler. Sıçanlardan daha küçük bir alan içinde hareket ederler. Dolayısıyla az miktarda yem konulmuş çok sayıda yem istasyonu gereklidir.

Yemlerin yerleştirilmesi

1. Yemler kurulacak istasyonlar içinde, yuva girişinin yanlarına, dolaştıkları tespit edilen duvar diplerine ve beslenme alanlarına yerleştirilir veya doğrudan yuva içine de atılabilir.
2. Yem konulan istasyonlar çocukların ve evcil hayvanların erişmesini önleyecek şekilde gizlenmeli ve sabitlenmelidir.
3. Tarif edilen miktarlarda yem koyulmalı ve çok az konulan yemin tüm fareler için yeterli olmayacağı bilinmelidir.
4. Yem peletler hava şartlarından etkilenmeyecek şekilde yerleştirilmelidir.

Pratikte en iyi yem kabının 70-100 mm.çapında sert plastikten su drenaj boruları olduğu görülmüştür. Bunlardan kesilecek 15-20 cm’lik parçalar içine yem konulduktan sonra yerlerinden oynatılmamaları için üstlerine taş parçaları koyulur. Bunun dışında karşılıklı iki yüzüne 70 mm.lik delik açılmış tahta, karton ve oluklu mukavva kutular kullanılabilir. Ayrıca yemler yuva deliklerinden içeri atılabilir.

Ne kadar yem kullanılmalıdır?

Her yem istasyonuna; sıçanlar için yaklaşık 150 gr, fareler için 20 gr. pelet yem veya mum blok konulur.

Kontrol

Yemleri yerleştirdikten 5-7 gün sonra tüm yem istasyonları kontrol edilmeli, azalan yemler tamamlanmalıdır. 2. haftadan sonra yapılacak kontrolde yemlere dokunulmamışsa mücadele başarılı olmuş demektir. Ölen farelerin çok azı görülebilir. Zira yeterli zehir dozunu alan sıçan ve fare, iç kanamanın başlaması